Pitching chắc hẳn không còn là một khái niệm lạ lẫm với phần lớn chúng ta, đặc biệt là những người làm việc trong các môi trường đặc thù như sale và agency. Pitching không chỉ đơn giản là trình bày ý tưởng hoặc sản phẩm một cách thu hút, mà nó còn là kỹ năng thuyết phục khách hàng để họ sẵn sàng bỏ tiền cho ý tưởng, sản phẩm đó.
Cùng EIY tìm hiểu về định nghĩa pitching, các yếu tố ảnh hưởng hiệu quả của buổi pitching, và 8 bước để pitching dự án thành công.
Pitching là gì?
Pitching là một thuật ngữ tiếng Anh để diễn tả việc trình bày, thuyết trình về một ý tưởng, sản phẩm hoặc dịch vụ một cách hấp dẫn và thuyết phục. Mục đích cuối cùng của hoạt động pitching là khiến cho người nghe (thường là khách hàng và nhà đầu tư) mua ý tưởng, sản phẩm hoặc dịch vụ của bên cung cấp. Pitching có thể diễn ra trong nhiều hoàn cảnh và môi trường khác nhau, cũng như giữa các bên khác nhau. Quy trình của một buổi pitching ý tưởng hoặc sản phẩm sẽ tuỳ vào nội dung cần nói, nhưng thường sẽ đi qua 8 bước để pitching dự án thành công.
1.1 Trong kinh doanh, khởi nghiệp
Pitching trong môi trường kinh doanh là việc trình bày các ý tưởng, kế hoạch, sản phẩm hoặc dự án của một doanh nghiệp, nhằm kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm. Bài thuyết trình thường sẽ tập trung làm rõ tính khả thi cũng như những kết quả dự kiến sẽ đạt được từ các sản phẩm, ý tưởng hoặc dự án được đề xuất này.
CEO hoặc Account sẽ là những người đảm nhận việc pitching với những nhà đầu tư, do họ có độ hiểu biết sâu về doanh nghiệp.
1.2 Trong môi trường agency
Trong thế giới marketing, truyền thông và quảng cáo, pitching là quá trình các agency trình bày “bài giải” cho “đề bài” (brief) từ các nhãn hàng. Phần thuyết trình sẽ bao gồm các nghiên cứu về hành vi khách hàng, ý tưởng truyền thông sáng tạo cũng như kế hoạch cụ thể để hiện thực hóa các ý tưởng đó.
Pitching có thể diễn ra giữa nhãn hàng với một hoặc nhiều agency khác nhau, giúp nhãn hàng lựa chọn được những ý tưởng và kế hoạch phù hợp nhất. Account, Planner và Creative sẽ là những bên đảm nhiệm trách nhiệm trình bày trong các buổi pitching.
Tuy có sự khác nhau nhưng nhìn chung, dù là pitching trong kinh doanh hay trong môi trường agency, thì bạn cũng cần làm theo 8 bước để pitching dự án thành công.
Các yếu tố cần quan tâm khi pitching dự án
Để có thể pitching ý tưởng thành công, giúp thuyết phục khách hàng, trước hết bạn cần hiểu rõ các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả của buổi trình bày.
2.1 Nội dung thuyết trình
Để có thể thuyết trình thành công và thuyết phục khách hàng, yếu tố tiên quyết mà bạn cần có chính là một nội dung đầy đủ, chặt chẽ và rành mạch. Bài pitching dự án của bạn cần bao gồm tất cả các nội dung mà khách hàng, người nghe quan tâm. Chúng cần được trình bày rõ ràng, theo thứ tự hợp lý và liên kết chặt chẽ với nhau.
Bạn cũng cần vận dụng các số liệu trong bài pitching để giúp thuyết phục khách hàng tốt hơn. Ngoài ra, một bản kế hoạch chi tiết cũng là điều cần thiết để người nghe có thể thấy được cách bạn sẽ thực hiện ý tưởng, sản phẩm hoặc dự án. Trong quy trình 8 bước để pitching dự án thành công, phần chuẩn bị nội dung sẽ bắt đầu trước cả khi bạn bước vào phòng thuyết trình.
2.2. Hình thức
Ngoài việc thuyết trình bằng lời nói, bạn còn cần có sự trợ giúp của slide thuyết trình. Chuẩn bị slide hấp dẫn, gọn gàng và đầy đủ thông tin. Việc kết hợp số liệu cùng các hình ảnh bắt mắt cũng giúp bạn minh hoạ ý cần nói và nâng cao sự hứng thú của người nghe.
Thời gian pitching cũng là một yếu tố quan trọng. Hãy chia thời gian phù hợp cho từng phần nói để tránh lan man. Bạn cùng cần có đủ thời gian để nhận câu hỏi và giải đáp các thắc mắc từ người nghe.
2.3 Cách thuyết trình
Để thành công thuyết phục khách hàng, bạn cần có một phong thái thuyết trình tự tin, mượt mà. Tông giọng, cử chỉ và ánh mắt không chỉ là các yếu tố giúp bạn trình bày thuyết phục hơn, mà còn là những cách giúp bạn thể hiện những cảm xúc (hào hứng, cảm động, v.v.) cần truyền tải. Ngoài ra, bạn cùng nên kiểm soát tốc độ nói, đủ nhanh để bài nói kết thúc trong thời gian cho phép, nhưng đủ chậm để người nghe có thể lắng đọng ý của bạn.
Quy trình 8 bước để pitching dự án thành công
Để buổi trình bày diễn ra suôn sẻ và thành công, bạn có thể tham khảo và làm theo 8 bước để pitching dự án thành công và thuyết phục nhất dưới đây:
Bước 1: Chuẩn bị nội dung trình bày
Trong 8 bước để pitching dự án thành công, trước khi bước vào buổi thuyết trình, bạn cần chuẩn bị sẵn tất cả nội dung dưới hình thức tài liệu hoặc slide trình chiếu. Nội dung cần có thường sẽ bao gồm:
- Kết quả nghiên cứu xu hướng thị trường mục tiêu
- Kết quả nghiên cứu hành vi khách hàng tiềm năng
- Đề xuất ý tưởng, sản phẩm đột phá và sáng tạo giúp hoàn thành mục tiêu cho doanh nghiệp
- Kế hoạch cụ thể thực hiện ý tưởng, sản phẩm hoặc dịch vụ
Slide trình chiếu của bạn cần kết hợp các loại biểu đồ phù hợp giúp thể hiện số liệu một cách dễ hiểu nhất. Tương tự, các hình ảnh minh hoạ cũng cần thiết sẽ giúp người nghe dễ dàng hình dung và mường tượng các kế hoạch, sản phẩm hoặc ý tưởng truyền thông sáng tạo của bạn.
Bước 2: Chuẩn bị trước các câu hỏi có thể gặp trong buổi pitching
Ở phần tiếp theo trong 8 bước để pitching dự án thành công, bạn cũng cần lường trước các tình huống câu hỏi có thể xảy ra để chuẩn bị sẵn tâm lý cũng như câu trả lời. Hãy xem lại kỹ slide nói và kiểm tra xem có bất kỳ lỗ hổng nào có thể khiến người nghe nghi vấn. Đặt mình ở vị trí của nhà đầu tư hoặc khách hàng cũng sẽ giúp bạn tìm ra các điểm họ quan tâm đặc biệt.
Điều này sẽ không chỉ giúp bạn giữ được bình tĩnh trong bước cuối của quy trình 8 bước pitching dự án (Trả lời câu hỏi), mà còn tăng độ thuyết phục của buổi thuyết trình, tạo ấn tượng tốt hơn với nhà đầu tư và khách hàng.
Bước 3: Mở đầu bài pitching một cách ấn tượng
Các buổi pitching ý tưởng, dự án thường bắt đầu bằng việc giới thiệu các thành phần tham gia. Sau đó, bạn tóm tắt lại mục tiêu của buổi pitching, và giới thiệu các phần nội dung chính của bài thuyết trình.
Thế nhưng, sẽ ra sao nếu như thay vì làm theo thứ tự trên, bạn mở đầu bằng một câu chuyện thú vị, hoặc một câu hỏi đúng trọng tâm của người nghe? Điều này sẽ không chỉ khiến khách hàng hoặc các nhà đầu tư thấy được sự khác biệt, mà còn làm họ chú tâm hơn vào nội dung bạn sắp trình bày. Sau khi đã có được một phần “vào bài” ấn tượng, thì bạn có thể quay lại và giới thiệu các thành phần tham gia.
Bước 4: Điều chỉnh ngôn ngữ cơ thể và tông giọng phù hợp
Đối với ngôn ngữ cơ thể, cần để hiện sự tự tin và bình tĩnh bằng cách nhìn thẳng vào mắt người nghe, với lưng thẳng và vai thả lỏng. Sử dụng các cử động tay để minh hoạ cho lời nói, cũng như hướng sự chú ý về nơi cần thiết.
Ngoài ra, bạn cần lựa chọn âm lượng hợp lý, lên xuống tông giọng phù hợp với bài nói. Tận dụng sự đa dạng trong tông giọng để giúp bài thuyết trình giàu cảm xúc và thu hút người nghe hơn.
Bạn sẽ cần để ý 2 yếu tố này xuyên suốt quá trình 8 bước để pitching dự án thành công, nhằm đảm bảo toàn bộ bài thuyết trình của bạn thuyết phục khách hàng được tốt nhất.
Bước 5: Trình bày nghiên cứu thị trường
Tiếp đến, để thể hiện được sự am hiểu của doanh nghiệp bạn về thị trường cũng như khách hàng mục tiêu, bạn sẽ cần chia sẻ về kết quả của việc nghiên cứu thị trường một cách kỹ lưỡng.
Ở phần này, điều quan trọng nhất sẽ là tìm ra được insight và pain point đắt nhất của khách hàng mục tiêu mà từ đó bạn đã có thể nghĩ ra ý tưởng/sản phẩm.
Bước 6: Trình bày ý tưởng, sản phẩm hoặc dự án
Trong 8 bước để pitching dự án thành công, đây sẽ là phần cốt lõi nhất, là phần để bạn “bán” ý tưởng, sản phẩm hay dự án của mình. Không chỉ thể hiện sự độc đáo và sáng tạo, bạn còn cần thể hiện sự chặt chẽ khi trình bày để có thể hoàn thành tốt nhất 8 bước để pitching dự án thành công nhất. Làm rõ rằng ý tưởng, sản phẩm hay dự án sẽ đáp ứng insight, nhu cầu của khách hàng như thế nào, từ đó sẽ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu ra sao.
Bước 7: Kêu gọi hành động
Sau khi đã giải thích hết ý chính, đây sẽ là lúc bạn tóm tắt các điểm đáng nhớ nhất trong bài thuyết trình để ghi dấu ấn và gây ấn tượng lần cuối với nhà đầu tư hoặc khách hàng. Sau cùng của bài thuyết trình trong 8 bước pitching dự án thành công là phần bạn đưa ra lời đề nghị hành động. Đó có thể là một phần kêu gọi nhà đầu tư bỏ vốn cho ý tưởng, dự án của bạn, hoặc một lời thuyết phục cho các nhãn hàng mua kế hoạch truyền thông bạn vạch ra.
Để có thể đảm bảo độ hiệu quả của 8 bước pitching dự án thành công, bạn cần vận dụng các phương pháp giao tiếp để tăng tính thuyết phục, giúp việc “bán” ý tưởng dễ dàng và hiệu quả hơn.
Bước 8: Trả lời câu hỏi
Ở phần cuối cùng của 8 bước để pitching dự án thành công, bạn nên dành thời gian để trả lời câu hỏi hoặc làm rõ thắc mắc từ người nghe. Ngoài việc bạn cần chuẩn bị trước các câu trả lời như đã nói ở Bước 2, bạn cũng cần giữ được sự bình tĩnh để trả lời rành rọt, thuyết phục khách hàng về tính logic và chặt chẽ của nội dung.
Trên đây là toàn bộ quy trình 8 bước để pitching dự án thành công, từ bước chuẩn bị cho đến cuối buổi thuyết trình.
Mẹo vài lưu ý để pitching thành công
Với 8 bước để pitching dự án thành công được EIY đưa ra, bạn đã có thể chuẩn bị được một buổi pitching ấn tượng. Nhưng nếu muốn thuyết phục khách hàng một cách hiệu quả nhất, bạn cũng cần để ý một số vấn đề sau:
- Thiếu tương tác với người nghe: Thay vì chỉ thao thao bất tuyệt về ý tưởng hay sản phẩm của mình, bạn có thể dành vài giây để đặt ra vài câu hỏi tương tác, giúp tăng sự quan tâm của nhà đầu tư và khách hàng với bài nói.
- Sử dụng quá nhiều thuật ngữ: Mấu chốt của buổi pitching là các nhà đầu tư hay các nhãn hàng có thể hiểu được ý tưởng của bạn. Vì vậy, hạn chế sử dụng những thuật ngữ chuyên ngành mà có thể sẽ khó hiểu với người khác xuyên suốt 8 bước để pitching dự án thành công.
- Không biết vận dụng các cách thức thuyết phục: Nếu như bạn chưa thể điều khiển cơ thể, giọng điệu hay phong thái, cũng như chưa biết cách trình bày ý tưởng tự tin, rõ ràng, thì sẽ khó có một buổi thuyết trình thành công và gây ấn tượng với khách hàng.
Liên tục luyện tập và cải thiện để nâng cao kỹ năng pitching cũng như thuyết trình của bạn, bởi đây chính là một phần không thể thiếu, quyết định nhiều đến thành công của doanh nghiệp hay đội nhóm. Quy trình 8 bước để pitching dự án thành công mà EIY đã đưa ra ở trên sẽ là cách giúp bạn có một buổi thuyết trình ấn tượng để thuyết phục khách hàng “chốt idea” hoặc rót vốn đầu tư cho dự án.
Đừng quên truy cập vào Public Speaking & Professional Development | EIY thường xuyên để được cập nhật thêm nhiều kiến thức giá trị về thuyết trình và giao tiếp, giúp bạn thăng tiến hơn trong sự nghiệp.
